सन्दर्भ ‘ख्रीष्टमस’को

– राजेश भुजेल

ख्रीष्टमस इसाईहरुको महान पर्व हो ।
‘ख्रीष्ट’ चाँहि एउटा ग्रीक शब्द हो,
जसको अर्थ ‘अभिषेक’ भएको व्यक्ति हो ।
उही शव्द हिब्रु भाषमा ‘मसीह’ हो ।
परमेश्वरले येशू ख्रीष्टलाई अर्थात मसीहलाई
संसारको मुक्तिदाता हुनलाई अभिषेक
गर्नुभयो । येशूको अर्थ मुक्ति दिने
व्यक्ति भन्ने हुन्छ । सबै मानिसहरुलाई
तिनीहरुका पापबाट
मुक्ति दिनका लागि मुक्तिदाताको रुपमा येशूल
अभिषेक गरिएको कुरा बाइबल धर्मशास्त्रले
बताउँछ । यो पर्व मनाउने चलन इश्वी सम्वत
३३६ ए.डी. मा रोमबाट सुरु भएको इतिहास
पाइन्छ । प्रत्येक वर्षको डिसेम्बर २५
तारीकका दिन विश्वभरका इसाइहरुले
ख्रीष्टमसलाई एक महान
चाडको रुपमा मनाउने गर्दछन् । अहिले आएर
गैरइसाईहरुले पनि यस चाडमा समावेश भएर
रमाइलो गर्न थालेका छन् ।
यस दिनको एक हप्ता पछि नयाँ वर्ष सुरु हुने
भएकोले पनि यो चाडको महत्व बढेको हुन सक्छ
। ख्रीष्टको जन्मदेखि नै अंग्रेजी मिति कायम
भएको पाइन्छ । अंग्रेजी शब्दकोष अनुसार
येशूको जन्म भन्दा पहिलेको समयलाई बी.सी.
भनिन्छ भने पछिको समयलाई ए.डी. भनिन्छ ।
यसरी येशूको जन्मको आधारमा अंग्रेजी मिति सुरु
भएको इतिहास पाइन्छ । रोमी सम्राट
कन्सनटेन्टाइनले इसाई मत ग्रहण
गरेपछि येशूको जन्मदिन मनाउनुपर्छ भनेर
घोषणा गरेका थिए । बी.सी. ३१ देखि ए.डी.
१४ सम्म कैसर रोमी साम्राज्यको सम्राट
थिए । जुन ठाउँ अहिले आएर
इटलीको राजधानी भएको छ । सम्राट कैसरले
पश्चिम यूरोपको सबै राज्यहरुमा शासन
गरेको इतिहास पाइन्छ । पछि आएर सिजर
अगष्टसले पश्चिमी यूरोप कब्जा गरी शासन
गर्दा आफ्नो शासनभित्रको क्षेत्रको जनगणना
इच्छा गरेर जनगणना लिन कर्मचारीहरुलाई
ठाउँ ठाउँमा खटाएका थिए ।
त्यसैबेला येशूका बाबु आमा आफ्नो नाम
लेखाउनलाई इस्राएलको बेथलेहेम गाउ
जानुपरेको थियो । त्यही बेला योसेफ र
मरियम इस्राएलको बेथलेहेम भन्ने
गाउँमा जाँदा त्यही नै येशूको जन्म
भएको थियो ।
येशूको आमा बुवा गालीलको नासरत भन्ने
ठाउँका थिए । येशू ख्रीष्टको जन्म बेथलेहेम
भन्ने ठाउमा भएको थियो ।
येशूका चेला लूकाले येशूको बारेमा वर्णन
गरेको इतिहास अनुसार येशू
जन्मेको ठाउँमा प्रशस्त गाई गोठालाहरु
बस्दथे । तिनै गोठालाहरु मध्ये एक
जना प्रभुभक्त भएका थिए ।
त्यही भक्तको कारणले गर्दा त्यस
ठाउँमा प्रभुको दृष्टि अर्थात तेज
परेको थियो । त्यो तेजले
गर्दा त्यहाँको गोठालाहरु डराए । स्वर्गबाट
प्रभूका दूतले “तिमीहरु नडराओ बरु समाचार
आनन्दले सुन” भने । त्यहाँ येशूको जन्म
भएको खबर स्वर्गदूतहरुले एउटा सामान्य
गोठालाहरुमाझ बताएका थिए । जब
स्वर्गदूतहरु गोठालाहरुमाझ प्रकट भए,
त्यतीबेला प्रभुको तेज
गोठालाहरुको वरीपरी चम्केकाले तिनीहरु
अति साह्रै डराएका थिए ।
त्यही समयमा स्वर्गदूतहरुले गोठालाहरुलाई
सन्देश दिएका थिए “आज दाउदको शहरमा एक
जना मुक्तिदाताको जन्म भएको छ,
उहाँ ख्रीष्ट मसिह प्रभु हुनुहुन्छ ।”
त्यो सबैका लागि शुभ समाचार थियो ।
ख्रीष्ट मुक्तिदाताको रुपमा यस
संसारमा जन्मनुभएको कुराले स्वर्गदूतहरुले
पनि रमाहट गरेको कुरा येशूका चेला डाक्टर
लूकाले बताएका छन् ।
येशूका अर्का चेला मत्तिले स्वर्गदूतले ‘मरियमले
जन्माएको बालकको नाम येशू राख्नु’ भनेर
योसेफलाई आज्ञा गरिएको थियो भन्ने
कुरा उल्लेख गरेका छन् । ‘येशू’ चाहीँ हिब्रू नाउँ
‘यहोशू’ को ग्रीक अनुवाद हो । येशू र
यहोशूको अर्थ ‘प्रभुले उद्धार गर्नुहुन्छ’ भन्ने
हुन्छ । येशू मानिसको मुक्तिदाता हुनुहुन्छ भन्ने
कुरा लेखकहरुबाट बुझ्न सकिन्छ ।
येशूको जन्मको यो उत्सवलाई आज विश्वका सबै
देशहरुमा ख्रीष्टमसको रुपमा हर्षोल्लासका सा
मनाइने प्रचलन बढ्दै गएको छ ।
सोभियत यूनियनमा रसियन
क्रान्तिपछि करिब ७५ बर्षसम्म ख्रीष्टमस
मनाउन प्रतिबन्ध लगाइए पनि हाल आएर
अमेरिका लगायतका देशहरुमा ख्रीष्टमसको चहल
२५ डिसेम्बर भन्दा अघिदेखि र
नयाँ वर्षको पहिलो दिनसम्म नै हुने गर्दछ ।
येशू ख्रीष्ट जन्मनुभएको बार, मिति, समय र
ख्रीष्टमस मनाइएको उदाहरण बाइबलमा कतै
पनि उल्लेख गरिएको छैन । तर
बाइबलमा यसरी उल्लेख भएको छ कि ख्रीष्ट
येशूको जन्म भएको हो, बार मिति समय
थाहा नभए पनि यस्तै
चिसो मौसममा उहाँको जन्म भएको हो ।
यही कुरा येशू जन्मनु भन्दा ७५० वर्ष
अगाडिदेखि नै अगमवाणी हँुदै आएको थियो ।
हाल आएर विश्वका सबै देशहरुमा मनाइने
यो पर्वको मुख्य
विशेषता भनेको प्रमेश्वरको प्रेम झल्काउनु
हो । किनकि परमेश्वरले प्रेम प्रकट गरेर
आफ्नो एक मात्र पुत्रलाई
संसारमा पठाउनुभयो र आपूm बलिदान भएर
परमेश्वर र मानिससँग मिलाप
ल्याउनको निम्ती येशूले संसारमा जन्म
लिनुभएको थियो ।
स्वीडन, अमेरिका, बेलायतमा ख्रीष्टमस
मनाउन सार्वजनिक विदा दिइन्छ । २०६४
साल पौष १२ गते नेपाल सरकारले
पनि ख्रीष्टमसलाई राष्ट्रिय
चाडको मान्यतासहित पुष १० गते एक
दिनको लागि सार्वजनिक विदा दिने निर्णय
ग¥यो र २०६५ सालदेखि उक्त निर्णय
कार्यन्वयनमा आएको छ । ख्रीष्टमसलाई
राष्ट्रिय चाडको मान्यता दिइसकेको र
अन्तरिम संविधानमा समेत धर्म निरपेक्ष
राष्ट्र लेखिएको अवस्थामा पनि राज्यले
विभिन्न धर्मवलम्बिहरुला ई दिने
सुविधामा भेदभाव गर्नु हँुदैन । अहिले कुनै
चाडमा धेरै दिनको लामो विदा दिइएको छ
भने ख्रीष्टमसको लागि एक दिनको मात्र ।
यस्तो विभेदले गर्दा ख्रीष्टमस
जस्तो पर्वमा दिइएको एक
दिनको छोटो विदामा धेरै कामहरु
भ्याइनभ्याइकन सिध्याउन बाध्य भइरहेका छन्
। येशूको सन्देश बाड्नलाई ठाँउ ठाँउमा जान र
कार्यक्रमहरु गर्नलाई र आफन्तहरुसँग भेटघाट
गर्न पनि नभ्याइने र केवल चर्चमा कार्यक्रम
गर्न मात्रै समय पुग्ने भएकोले
ख्रीष्टमसको विदा केही दिन बढी भए सहज
हुने थियो ।
यसको लागि परमेश्वरमा प्रार्थना चढाउनेछौं
नेपालमा पनि इसाईहरुले केही वर्ष
यता धूमधाम रुपमा ख्रीष्टमस मनाउन
थालेका छन् । डिसेम्बर २५
भन्दा अगाडिदेखि नै
ख्रीष्टमसको रौनकता छाउन सुरु हुने
भएतापनि पुष १० गते भने येशू
ख्रीष्टको जन्ममा रमाहट
गरी ख्रीष्टमसको शुभकामना सहित उपहार
आदनप्रदान गर्न मानिसहरुको जमघट हुने
गर्दछ । हाल गैरइसाईहरुमाझ पनि लोकप्रिय
बन्दै
गएको ख्रीष्टमसमा येशूको जन्ममा आधारित
भएर क्यारोल खेल्नु, ख्रीष्टमस
ट्री घरमा सजाउनु, मैन बत्ति बाल्नु
आदिको पनि छुट्टै महत्व छ भने ख्रीष्टमस
कार्ड बाड्नुको पनि अर्कै महत्व रहेको छ ।
ख्रीष्टमसको अवसरमा काठमाण्डौ लगायतका श
गल्ली, तारे होटल, सुपर मार्केट
आदि ठाउँहरुमा विशेष छुट सहित व्यापार र
व्यवसायहरुको प्रवद्धन गरिरहेको पाइन्छ भने
कतै सामाजिक कार्यमा पनि प्रयोग गरिने
गरिएको छ । आजकाल त्यस्ता व्यापारिक
केन्द्रहरुमा ख्रीष्टमसको दिन सुसमाचार
सुनाउन भनेर अफर पनि आउने गरेको छ ।
क्यारोल खेलेर जम्मा भएको भेटीले
बाटो घाटो निर्माण, अनाथलाई सहयोग,
सरसफाई जस्ता सामाजिक कार्यहरु गर्ने
थालनी पनि भएको छ, यो एकदमै राम्रो पक्ष
हो ।
ख्रीष्टमस भन्ने वित्तिकै
येशूको जन्मउत्सवमा मनाइने एउटा महान पर्व
हो र यसमा मुक्तिदाता येशूको जन्म
भएको घोषणा गर्दै संसारका सबै
मानिसहरुलाई परमेश्वरले प्रेम गर्नुहुन्छ,
ख्रीष्ट येशू मुक्तिदाता हुनुहुन्छ, ख्रीष्ट
येशूमा जीवन छ, ख्रीष्ट येशू साँचो परमेश्वर
हुनुहुन्छ र जिवित परमेश्वर हुनुहुन्छ भनेर
सारा संसारलाई दिने एउटा सन्देश नै
ख्रीष्टमसको मुख्य सन्देश हो । उक्त सन्देशलाई
क्यारोलमार्फत घरघरमा सुनाउने र
उहाँको जन्मको घोषण गर्ने गरिन्छ ।
हामीमा हरेक दिन ख्रीष्टमसमा जस्तै उत्साह
र उमंगमा ख्रीष्टिय जीवन बिताउनुपर्दछ ।
विविध सकारात्मक
पाटोहरुका बिचमा पनि खी्रष्टमस भित्र
केही विक्रितीहरु पनि भित्रिरहेका छन् ।
जस्तै यूवा पुस्ता र अन्य व्यवसायीमाझ
यो पर्व सामान्य मनोरञ्जन, व्यापार र
नाफा नोक्सान, लेनदेन
आदि इत्यादिको रुपमा भएको देखिन्छ ।
ख्रीष्टमसको नाउँमा हुने व्यापारिकरण
तथा जथाभावि रमाइलो गर्दा यसको महत्वपूर्
पक्ष भने ओझेलमा पर्न जाने निश्चित छ । त्यसैले
अन्य सँस्कृतिको नक्कल गरेर वा नकारात्मक
ढंगले भड्कीलो र खर्चिलो किसिमले नभई
परम्परा र सँस्कार सँस्कृतिलाई जोगाउँदै
अध्यात्मिक उन्नती तर्फ उन्मुख भइ शान्ती र
सद्भाव फैलाउने किसिमको बाइबलमा आधारित
ख्रीष्टमस मनाउन सके यो महान उत्सव चाड,
साँच्चैको सार्थक हुने छ ।
अन्तमा यो वर्षको ख्रीष्टमसको उपलक्ष्यमा स
इसाई समुदायमा शुभकामना ‘विशेष
गरी देशमा शान्ती, सुव्यवस्था कायम होस,
देशका सम्पूर्ण नागरिकहरु उन्नती र
प्रगतीमा अघि बढ्न सकून’ नयाँ वर्ष सन्
२०१४ को हार्दिक शुभ–कामना ।