विश्वव्यापी महामारी कोरोना भाइरसको संक्रमण १९० देशमा, नेपालमा एक साताको लागि लकडाउन

काठमाडौं-२४ मार्च २०२०। अहिले विश्वभरी फैलिरहेको नयाँ कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट लागेको रोगलाई विश्व स्वास्थ्य सङ्गठन (डब्ल्यूएचओ) ले “कोभिड-१९” को नाम दिएको छ र यसलाई विश्वव्यापी महामारीको रूपमा घोषणा पनि गरिसकेको छ। कोरोना भाइरसले विश्वमा नै मानिस त्रसित भइरहेका छन्। श्वासप्रश्वासको माध्यमबाट सर्ने रोग भएकोले देशमा मानिसको भीडबाट टाढै आइसोलेसन मा बस्‍न सुझाब दिइएको छ। संक्रमित व्यक्तिले खोक्दा अथवा ह्याछयु गर्दा नाक, मुखबाट निसक्ने श्वास र छिटाबाट अर्को व्यक्तिमा रोग सर्दछ।
कोरोना भाइरस सङ्क्रमणको प्रकोप तीव्र गतिमा फैलिरहेको छ। विश्व स्वास्थ्य सङ्गठन (डब्ल्यूएचओ) का अनुसार मार्च २४, २०२० को अपडेट अनुसार कोरोना भाइरसको संक्रमण १९० देशमा फैलिएको छ । कोरोना भाइरसबाट मृत्यु हुनेको संख्या १४,६५२ पुगेको छ। कोरोना भाइरसबाट संक्रमित हुनेको संख्या भने ३३४९८१ पुगेको छ। विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनका अनुसार, मानिसहरूको हिँड्डुल नियन्त्रणमा मात्र भर नपरेर प्रत्येक सङ्क्रमण परीक्षण गरेर तथा सङ्क्रमित व्यक्तिको सम्पर्कमा भएका अन्य व्यक्तिलाई अलग्याउनु उक्त भाइरसविरुद्धको लडाइँमा महत्त्वपूर्ण हुने बताएको छ।

कोभीड-१९ को संक्रमणबाट बच्‍न आइसोलोसेन वा क्वारेन्टाइनमा बस्‍ने विधि व्यापक रूपमा प्रसार गरिएको छ।

नेपालमा कोरोना भाइरसको संक्रमण ६१० जनामा परिक्षण गरिएको थियो ६०८ जनामा नेगेटिभ देखियो भने दुइजनामा पोजिटिभ देखिएको थियो। स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयको अपडेट अनुसार एकजना नेपाली निको भएर फर्के भने एकजनालाई टेकूमा राखिएको छ।
नेपालमा कोरोना भाइरसले महामारीको रूप नलेओस भनेर चैत्र ११ गतेदेखि विहान ६ बजेदेखि एक हप्ताको लागि नेपाल सरकारले लकडाउन घोषणा गरेको छ। लकडाउनमा अत्यावश्येक कामहरूमा भने रोक लगाएको छैन।

नेपाल लकडाउनका
निर्णयहरु:-

१. औषधी उपचार, खाद्यवस्तु खरिदजस्ता अत्यावश्यक काममा बाहेक कुनै पनि व्यक्ति घरबाट बाहिर ननिस्कने ।

२. अनुपतिप्राप्त सवारी साधन, स्वास्थ्यकर्मी, सुरक्षा निकायले प्रयोग गर्नेबाहेक सबै प्रकारका सार्वजनिक वा निजी यात्रुवाहक सवारी साधन सञ्चालनमा पूर्ण रोक लगाउने

३. सुरक्षा निकायबाट प्रयोग हुने वायुयान र तोकिएका अन्य उडानहरु बाहेक अन्य सबै आन्तरिक व्यवसायिक उडानहरु बन्द गर्ने

४. स्वास्थ्य, सुरक्षा, खाद्यवस्तु, खानेपानी, दूध, विद्युत, दूरसञ्चार, सूचना तथा सञ्चार, भन्सार, क्वारेन्टाइन, फोहोरमैला व्यवस्थापनजस्ता अति आवश्यक सेवाबाहेक अन्य कार्यालय सञ्चालनकोलागि आवश्यक पर्ने कर्मचारीहरु मात्र उपस्थित हुने गरी सम्बन्धित कार्यालय प्रमुखले विदा दिने ।

५. औषधि तथा स्वास्थ्य उपकरण, खाद्यवस्तु, खानेपानी, दूध, इन्धन उत्पादन गर्ने उद्योगहरु बाहेक निजी क्षेत्रबाट सञ्चालित अन्य उद्योग, कलकारखानाहरुमा काम गर्ने श्रमिक, कर्मचारीहरुलाई सम्बन्धित उद्योगले विदा दिने व्यवस्था मिलाउने ।

६. व्यवसायीहरुले औषधि र औषधिजन्य सामाग्रीहरुको नियमित आपूर्तिको व्यवस्था गर्ने । आभाव देखाई मुल्य बृद्धि गर्ने वा कालोबजारी,जम्माखोरी गर्ने वा लुकाउने वा आपूर्तिमा अवरोध गर्ने व्यक्तिलाई प्रचलित कानून बमोजिम नियन्त्रणमा लिने, सामाग्री जफत गरी रोगको रोकथाम र उपचारको कार्यमा उपयोग गर्ने ।

७ संक्रमण रोग ऐन, २०२० को दफा २ को उपदफा -२) बमोजिम जारी यस आदेशको कार्यान्वयन गर्नका लागि आवश्यक व्यवस्था मिलाउन नेपाल राज्यका सबै प्रमुख जिल्ला अधिकारीलाई मुकरर गर्ने र सोको लागि स्थानीय प्रशासन ऐन, २०२८ को समेत आवश्यकता अनुसार प्रयोग गर्ने ।

८. संक्रमण रोग ऐन २०२० अन्तर्गत जारी आदेशको अवहेलना गर्ने वा काममा वाधा पुर्‍याउने व्यक्तिलाई सोही ऐन बमोजिम सजाय हुने ।